CÁC VẤN ĐỀ PHỤNG VỤ
CÁC NGHI THỨC TRONG DỊP TẾT NGUYÊN ĐÁN
MỒNG MỘT TẾT: THÁNH LỄ TÂN NIÊN
I.NGHI THỨC CHÚC LÀNH LỘC LỜI CHÚA
Những việc cần chuẩn bị
1. Lộc Lời Chúa có thể quấn lại, treo trên cây được trang trí đẹp và đặt trên cung thánh hoặc tại nơi thích hợp gần cung thánh, nhưng đừng để cho cây treo lộc Lời Chúa làm lu mờ bàn thờ và cản trở việc di chuyển trên cung thánh.
2. Các giúp lễ chuẩn bị sẵn micro, bình nước thánh, que rảy và hương lửa.
NGHI THỨC CHÚC LÀNH LỘC LỜI CHÚA
3. Sau Lời Nguyện Hiệp lễ, cộng đoàn ngồi. Đại diện cộng đoàn chúc mừng năm mới quý cha và quý cha đáp lời. Sau lời đáp từ của quý cha, dẫn lễ nói: Giờ đây là Nghi Thức Chúc Lành Lộc Lời Chúa, xin mời cộng đoàn đứng.
4. Chủ tế cùng với các giúp lễ mang theo hương lửa tiến đến chỗ để lộc Lời Chúa. Đang khi đó ca đoàn hát thánh vịnh 118 hoặc một bài thích hợp.
Tv 118 (119), 129. 130. 133. 135. 144
129 Kỳ diệu thay huấn lệnh của Chúa,
thế nên hồn con luôn tuân giữ.
130 Diễn giải lời Ngài làm rạng sáng,
và cho kẻ đơn sơ am tường.
133 Xin hướng dẫn con theo lời Chúa dạy
và chớ để điều gian ác thống trị con.
135 Xin chiếu toả ánh Tôn Nhan trên tôi tớ Chúa,
và dạy bảo con những thánh chỉ của Ngài.
144 Huấn lệnh của Chúa công minh đến muôn đời,
xin cho con am tường để con được sống.
5. Chủ tế vắn tắt nói với các tín hữu để chuẩn bị họ tham dự việc cử hành và quảng diễn ý nghĩa của nghi thức. Có thể dùng những lời sau đây hoặc tương tự.
Anh chị em thân mến,
Chúng ta qui tụ lại đây để xin Chúa chúc lành cho các tờ lộc Lời Chúa nhân dịp đầu xuân. Ước chi Lời Chúa trở nên lương thực hàng ngày và cần thiết cho đời sống của chúng ta trong năm mới này. Vậy chúng ta hãy chăm chú tham dự việc cử hành này, ngõ hầu lời của Chúa thực sự trở nên thần trí và sự sống cho chúng ta.
Lời nguyện chúc lành
6. Thinh lặng giây lát, chủ tế đọc lời nguyện chúc lành sau đây.
Lạy Chúa, Chúa đã đoái thương kêu gọi con người từ trong bóng tối đi vào nguồn sáng lạ lùng của Chúa, chúng con phải cảm tạ Chúa vì không khi nào Chúa để chúng con phải thiếu lương thực dịu ngọt của lời Chúa, và liên tiếp công bố để nhắc nhở chúng con, đang được qui tụ lại trong ngôi nhà thờ này, những điều kỳ diệu của lời Chúa.
Vậy, Lạy Chúa, chúng con nài xin Chúa cho tiếng của Con Chúa hằng vang lên trong tâm hồn chúng con mỗi lần chúng con suy niệm lời Chúa phán trong các tờ lộc xuân này, để khi biết trung thành nghe theo những điều Chúa Thánh Thần soi sáng, chúng con đáng trở nên những người không chỉ nghe suông, nhưng còn sốt sắng thực hành lời Chúa.
Xin Chúa chỉ cho chúng con những nẻo đường đưa đến sự sống, để khi hân hoan tiến vào, chúng con được theo Chúa Kitô, và có thể đạt tới sự sống muôn đời. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
Đ. Amen.
7. Chủ tế tiến đến cúi chào, rảy nước thánh và xông hương lộc lời Chúa.
II. Phép Lành Cuối Lễ
8. Sau đó, chủ tế ban phép lành trọng thể đầu năm mới với công thức trong sách sau đây:
Xin Thiên Chúa là nguồn suối mọi phúc lành ban cho anh chị em muôn ơn: tuôn đổ trên anh chị em dư tràn phúc lành của Ngài, và gìn giữ anh chị em suốt cả năm được hồn an xác mạnh.
Ð. Amen.
Xin Thiên Chúa gìn giữ anh chị em được vẹn toàn trong đức tin, ban cho anh chị em được bền bỉ trong đức cậy, và cùng với lòng nhẫn nại thánh thiện được kiên vững đến cùng trong đức mến.
Ð. Amen.
Xin Thiên Chúa xếp đặt ngày tháng và công ăn việc làm của anh chị em trong bình an của Ngài, xin Ngài nhận lời cầu nguyện của anh chị em trong mọi nơi mọi lúc, và thương dẫn đưa anh chị em đến sự sống muôn đời.
Ð. Amen.
Và xin phúc lành của Thiên Chúa toàn năng là Cha và X Con và Thánh Thần, xuống trên anh chị em và ở lại cùng anh chị em luôn mãi.
Ð. Amen.
9. Dẫn lễ hoặc chính chủ tế mời cộng đoàn tiến lên hái lộc Lời Chúa, trong trật tự, cho gia đình của mình. Đang khi đó ca đoàn hát Thánh Vịnh 18B sau đây hoặc một bài thích hợp.
Tv 18B (19B), 8-9. 10. 15
8 Luật pháp Chúa hoàn thiện,
bồi bổ tâm linh.
Chỉ thị Chúa vững bền,
dạy khôn kẻ dại.
9 Huấn lệnh Chúa ngay thẳng
làm vui thỏa cõi lòng,
giới răn Chúa minh bạch
làm rạng ngời đôi mắt.
10 Lòng kính sợ Chúa thuần khiết
còn mãi muôn đời,
phán quyết của Chúa chân thật,
thảy đều công minh.
15 Nguyện cho lời miệng con thân thưa được Chúa vui nhận,
và những điều lòng con suy gẫm thấu tới nhan Ngài,
lạy Chúa, Ngài là nguồn trợ lực,
là Đấng cứu độ con.
MỒNG HAI TẾT: KÍNH NHỚ TỔ TIÊN VÀ ÔNG BÀ CHA MẸ
I. NGHI THỨC KÍNH NHỚ TỔ TIÊN
Những điều cần biết trước
1. «Con ơi giữ lấy lời cha, Chớ quên lời mẹ, nhớ mà ghi tâm. Đèn soi trong chốn tối tăm, ấy là chính những lời răn, lệnh truyền. Nhớ cầu cho bậc tổ tiên, Khắc ghi công đức một niềm tri ân». (Xem Cn 6, 20.23abc, Ca nhập lễ Mồng Hai Tết).
2. Tôn kính tổ tiên, ông bà và cha mẹ là đạo lý truyền thống hết sức quý báu từ ngàn đời nay của dân tộc Việt Nam. Đây cũng chính là mặc khải Kinh Thánh, nhưng còn được gia tăng cường độ, vì nếu ai bất kính với tổ tiên, ông bà và cha mẹ sẽ bị xử tử (xem Xh 21, 15).
3. Trong những đầu xuân, người công giáo Việt Nam chúng ta thường sum họp gia đình, thăm viếng và sửa sang lại nơi an nghỉ của những người đã khuất, đồng thời chúng ta cũng thực hành nghi thức kính nhớ tổ tiên. Tuy nhiên, chúng ta cần nhớ người công giáo tôn kính tổ tiên không như các đấng thần linh có ảnh hưởng trực tiếp (như ban ơn, trừng phạt,...) đến con người dương thế, như một thế lực mà con người phải thờ lạy và cúng bái; ngược lại người công giáo chỉ có một đấng thần linh duy nhất là Thiên Chúa và chỉ thờ phụng một mình Ngài mà thôi.
4. Do đó, trong các cử hành phụng vụ công cộng của cộng đoàn vào những ngày đầu xuân, Bàn Thờ Gia Tiên để kính nhớ Ông Bà Tổ Tiên có thể được trang trí và đặt trên cung thánh hoặc một chỗ thích hợp khác, miễn là trên bàn thờ không bày biện điều gì mê tín dị đoan, như hồn bạch và bài vị (xem Thông cáo Hội Đồng Giám Mục Việt Nam 14.06.1974, số 1).
5. Đến giờ cử hành thánh lễ, chủ tế, các giúp lễ, những người đại diện cộng đoàn tiến đến Bàn Thờ kính nhớ Ông Bà Tổ Tiên cúi chào, xá hương hoặc xông hương. Đang khi đó ca đoàn hát bài thích hợp.
6. Kết thúc Nghi thức tôn kính Ông Bà Tổ Tiên. Mọi người về chỗ, thánh lễ tiếp tục như thường lệ.
II. NGHI THỨC CHÚC THỌ
7. Sau Lời Nguyện Hiệp Lễ, Dẫn lễ nói: Giờ đây là Nghi Thức Chúc Thọ các bậc cao niên. Mời cộng đoàn đứng.
8. Các giúp lễ mang micro và sách nghi thức, cùng với chủ tế tiến ra trước bàn thờ. Đang khi đó, ca đoàn hát Thánh vịnh 22 hoặc một bài hát nào khác thích hợp.
Tv 22 (23), 1-3. 4. 5. 6
1 Chúa chăn nuôi tôi, tôi chẳng thiếu thốn chi;
2 Trên đồng cỏ xanh rì, Ngài để tôi nằm nghỉ
tới dòng nước êm đềm, Ngài hướng dẫn tôi
3 tâm hồn tôi, Ngài lo bồi dưỡng.
Ngài dẫn tôi trên đường ngay chính vì uy danh Ngài.
4 Dù bước qua lũng tối tử thần,
con không lo mắc nạn, vì Chúa ở cùng con,
chính côn trượng Chúa khiến con an lòng.
5 Trước mắt con, Chúa dọn sẵn bàn tiệc
đối diện quân thù, những kẻ hại con
trên đầu con, Chúa xức dầu thơm,
ly rượu con đầy tràn chan chứa.
6 Phúc lộc và lượng từ bi Chúa
mãi theo tôi suốt cuộc đời,
và tôi sẽ ở trong nhà Chúa
suốt chuỗi ngày dài triền miên.
Lời cầu
9. Bấy giờ chủ tế dùng những lời sau đây mời gọi cộng đoàn cầu nguyện:
Anh chị em thân mến,
Chúa Giêsu đã đi khắp nơi thi ân giáng phúc và chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền. Người đã truyền cho các môn đệ phải chăm sóc những người cao niên đau yếu, và nhân danh Người mà đặt tay và chúc lành cho họ. Trong cử hành đặc biệt này, chúng ta hãy phó dâng quý vị cao niên của cộng đoàn chúng ta cho Thiên Chúa để tất cả có thể sống trong niềm vui và tràn đầy phúc lành của Chúa. Giờ đây, chúng ta hãy khẩn khoản kêu cầu Thiên Chúa là Cha toàn năng, Đấng ban ân sủng để canh tân, củng cố làm cho quý cao niên đây được tươi trẻ trong mọi tuổi đời.
1. Lạy Chúa, Chúa đã động lòng thương xót mạc khải Con Chúa cho cụ ông Simêon và cụ bà Anna là những vị đang mong đợi ơn cứu độ của Israel. - Xin cho các tôi tớ Chúa đây, biết lấy đức tin mà nhận ra ơn cứu độ của Chúa và được mừng vui nhờ ơn an ủi của Chúa Thánh Thần.
Đ. Xin Chúa, nhậm lời chúng con.
2. Nhờ Con Chúa xuống trần, Chúa đã hứa ban ơn nâng đỡ thiêng liêng và sự bình an cho những kẻ đang phải lao nhọc, buồn phiền. - Xin Chúa cho các tôi tớ Chúa đây, hằng ngày biết kiên nhẫn vác thập giá của mình.
Đ. Xin Chúa, nhậm lời chúng con.
3. Chúa luôn nhân từ và quảng đại hơn hết mọi loài, - Xin cho các tôi tớ Chúa đây được những người thân thuộc, bạn bè yêu mến, ủi an cách xứng hợp.
Đ. Xin Chúa, nhậm lời chúng con.
4. Chúa không loại ai khỏi tình thương hiền phụ của Chúa và còn tỏ ra âu yếm dịu dàng hơn với những kẻ yếu hèn. - Xin cho phẩm giá của những người cao niên được công nhận và tôn trọng cách nghiêm túc trong cuộc sống chung của xã hội loài người.
Đ. Xin Chúa, nhậm lời chúng con.
Lời nguyện chúc lành
10. Bấy giờ chủ tế dang tay trên mọi người cao niên và đọc lời nguyện sau:
Lạy Chúa là Thiên Chúa chúng con, Chúa đã rộng rãi ban ơn cho cha mẹ chúng con đây, để giữa những thăng trầm của cuộc sống, các ngài biết lấy Chúa làm niềm hy vọng của mình, cảm nhận và nhìn thấy Chúa tốt lành nhường bao, vì qua bao năm tháng, Chúa đã chồng chất trên các ngài muôn vàn ơn lành, vì thế chúng con chúc tụng và cầu xin Chúa cho các ngài luôn được phấn khởi nhờ tinh thần luôn tươi trẻ, được khỏe mạnh ngoài thân xác và biết cần mẫn nêu gương vui sống cho con cháu. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
Đ. Amen.
11. Nếu có trao kỷ vật cho quý vị cao niên, dẫn lễ nói: Giờ đây, chúng con xin mời cha trao dây chúc thọ (và quà cho các bậc cao niên). Chúng con xin mời quý vị cao niên được mừng thọ tiến lên trước cung thánh.
Đang khi chủ tế trao dây chúc thọ. Ca đoàn hát bài thích hợp.
Các giúp lễ mang dây chúc thọ (và quà) ra trước cung thánh. Các giúp lễ giúp các bậc cao niên tiến lên nếu họ không thể tự lên được.
Các bậc cao niên từng hai người tiến lên trước cung thánh như khi lên rước lễ. Các giúp lễ giúp các cao niên sửa lại dây chúc thọ cho ngay ngắn.
12. Sau khi chủ tế đã trao dây chúc thọ và (quà cho các vị cao niên) xong. Dẫn lễ nói: Nghi Thức Chúc Thọ đã kết thúc. Mời cộng đoàn đứng để đón nhận phép lành cuối lễ.
Chúc Lành Kết Thúc Nghi Lễ
13. Chủ tế hướng về những người cao niên, đọc:
Chúa ở cùng anh chị em
Đ. Và ở cùng cha
Xin Chúa Giêsu Kitô ở lại với cha mẹ chúng con và xin hằng nâng đỡ các ngài.
Đ. Amen.
Xin Chúa đi trước để hướng dẫn và ở sau để che chở cha mẹ chúng con.
Đ. Amen.
Xin Chúa nhìn đến cha mẹ chúng con và xin thương gìn giữ và ban phúc lành cho các ngài.
Đ. Amen.
Sau hết, chủ tế chúc lành cho tất cả những người hiện diện và đọc:
Xin Thiên Chúa toàn năng là Cha và Con
và Thánh Thần ban phúc lành cho tất cả anh chị em đang cùng nhau hiện diện nơi đây.
Đ. Amen.
14. Ca đoàn hát kết thúc nghi thức. Sau bài hát kết thúc, con cháu có thể tặng hoa và quà cho ông bà cha mẹ.
MỒNG BA TẾT: THÁNH HÓA CÔNG ĂN VIỆC LÀM
I.NGHI CHỨC CHÚC LÀNH CHO CÁC DỤNG CỤ LAO ĐỘNG
Những đều cần biết trước
1. Mồng Ba Tết Mậu Tuất 2018 trùng với với Chúa Nhật I Mùa Chay, nên có thể cử hành Nghi Thức Chúc Lành Cho Dụng Cụ Lao Động vào Mồng Bốn Tết hoặc một ngày thích hợp gần với dịp tết.
2. Nghi thức sau đây được dự liệu cử hành trước thánh lễ cầu cho việc Thánh Hóa Công Ăn Việc Làm.
3. Có thể chúc lành cho các dụng cụ lao động, thuộc đủ loại, lớn hay nhỏ, để người ta có thể nhận ra rằng, nhờ lao động, họ có thể phục vụ và liên kết với anh chị em mình hầu tỏ cho nhau thấy lòng bác ái chân thực, đồng thời cũng có thể cộng tác vào việc kiện toàn những vật Chúa đã dựng nên.
4. Vì cử hành này không nhắm tới chính những dụng cụ, nhưng những người làm việc với những dụng cụ này, nên đòi phải có sự hiện diện của các công nhân, ít là một số người đại diện.
5. Các dụng cụ lao động được để tại cuối nhà thờ hoặc nơi nào thích hợp.
NGHI THỨC CHÚC LÀNH
Những nghi thức mở đầu
1. Khi cộng đoàn đã tụ họp, có thể hát một bài thích hợp. Hát xong, chủ sự đọc:
Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần.
Mọi người làm dấu Thánh giá trên mình và thưa:
Đ. Amen.
2. Rồi chủ sự, nếu là linh mục hay phó tế, chào những người hiện diện và đọc:
Xin Chúa Kitô, Con Thiên Chúa, đã không nề để người ta tưởng là con bác thợ mộc, ở cùng tất cả anh chị em.
3. Bấy giờ, chủ sự dùng những lời sau đây hoặc tương tự để dọn lòng những người hiện diện đón nhận lời chúc lành.
Thiên Chúa đã truyền cho con người chiếm hữu và cai quản trái đất cho tới khi trời mới đất mới được thiết lập, như lời Thánh Tông đồ dạy: “Mọi sự thuộc về anh em, còn anh em thuộc về Đức Kitô và Đức Kitô thuộc về Thiên Chúa” (1Cr 3, 23). Để đạt được mục đích này, con người phải dùng các dụng cụ thích hợp, nhờ vậy, một cách nào đó, họ được cộng tác và dự phần vào sự tốt lành của ơn cứu chuộc. Vì vậy, chúng ta hãy thành tâm chúc tụng Thiên Chúa vì sự xếp đặt lạ lùng này và cầu xin để trong công việc, con người được Chúa ban ơn trợ giúp mà phù hộ, đỡ nâng.
Đọc lời Chúa
Hc 38, 25-39
Bài trích sách huấn ca
25 Ký lục nên khôn nhờ rảnh rỗi; kẻ ít bận rộn việc tay chân, mới đầy uyên bác.
Làm sao uyên bác được, 26 bác nông dân tay cày tay cuốc, kẻ vênh vang với cây thúc bò? Kẻ chăn bò thì quanh quẩn với chúng, và chỉ biết nói về lũ bê. 27 Mối quan tâm của họ là lo xẻ luống cày, và sớm hôm lo vỗ béo đàn bò cái. 28 Cũng thế mọi thợ thủ công bách nghệ, là những kẻ vất vả ngày đêm, là những người khắc dấu miệt mài tạo nhiều hình tượng khác nhau; họ cố sao cho thật giống, và lo toan hoàn tất công việc. 29 Cũng thế anh thợ rèn ngồi bên đe, chú tâm vào việc nung gò sắt thép; hơi lửa đốt cháy thịt da, anh lao lực trong sức nóng hỏa lò. 30 Tiếng búa làm đinh tai nhức óc, mắt chẳng rời mẫu mã. 31 Anh chú tâm hoàn tất công việc, lo mài dũa cho kiện toàn. 32 Người thợ gốm ngồi làm việc cũng thế, đôi chân đạp bàn xoay, anh luôn chú tâm vào công việc mình làm; mọi thao tác cần tính toán chi li; 33 tay nhào nặn đất sét, trước khi đầu bạc sức lực đã suy tàn: 34 vì chú tâm làm cho thật bóng, và lo dọn sạch lò. 35 Hết thảy những người đó đều tin tưởng vào tay nghề của họ; mỗi người đều sành sỏi công việc mình. 36 Không có họ chẳng thành nào được xây lên, 37 chẳng người cư trú cũng chẳng người tới lui; nhưng nơi công hội họ không được thỉnh vấn, giữa cộng đoàn họ cũng chẳng trổi vượt ai; 38 họ không được ngồi ghế thẩm phán, không am tường lề luật pháp lý, không thể minh định giáo huấn và lề luật, không được nhắc tới trong các dụ ngôn; 39 nhờ việc họ làm mà muôn vật được kiên vững, họ chỉ chú tâm đến việc hành nghề.
Đó là lời Chúa.
4. Chủ sự, tùy nghi, vắn tắt nói với những người hiện diện, quảng diễn bài đọc Kinh Thánh để họ hiểu được ý nghĩa của việc cử hành theo đức tin.
Lời cầu
5. Khi thấy thuận tiện, trước Lời Nguyện Chúc Lành có thể đọc lời nguyện chung. Từ những lời kêu cầu đề nghị dưới đây, thừa tác viên có thể chọn những lời xem ra thích hợp hơn hoặc thêm vào những lời cầu khác liên hệ tới hoàn cảnh đặc biệt của sự việc.
Thiên Chúa đã đặt con người trong thế giới để họ làm việc và gìn giữ thế giới, thì cũng luôn thúc đẩy tâm trí họ, để họ dùng trí khôn và việc làm mà cộng tác vào việc thăng tiến công cuộc tạo dựng. Chúng ta hãy cùng ngợi khen Chúa và nguyện rằng:
Đ. Lạy Chúa, chúc tụng Chúa là Đấng tạo thành vũ trụ.
Chúa trao cho con người nhiệm vụ kiện toàn thế giới do Chúa tạo thành, khi Chúa mời gọi họ làm việc. Đ.
Chúa đặt con người làm cộng tác viên của Chúa trong thế giới, khi cho họ biết giá trị của lao động. Đ.
Chúa dùng sự khôn ngoan của Chúa mà soi sáng cho con người luôn thực hiện được những cái mới, để danh Chúa được cả sáng và trái đất tràn đầy lời ca khen Chúa. Đ.
Chúa đã sai Con Chúa xuống trần, để bằng những giọt mồ hôi trên mặt Người mà thánh hóa, nêu cao giá trị của lao động, và nên gương hăng say chuyên cần cho chúng con. Đ.
Trong mọi công việc tốt lành của con người, Chúa đều gợi hứng trước và tiếp tục trợ giúp sau. Đ.
Lời nguyện chúc lành
6. Bấy giờ chủ sự, nếu là linh mục hay phó tế, thì dang tay, còn nếu là giáo dân, thì chắp tay, đọc lời nguyện chúc lành.
Lạy Chúa, muôn phúc lành đều từ nơi Chúa mà đến, phần chúng con phải dâng lên Chúa những lời cầu khẩn, ngợi khen, xin Chúa rủ tình che chở các tôi tớ Chúa là những người đang sốt sắng chân thành dâng lên Chúa những dụng cụ lao động của họ, xin Chúa ban ơn, để khi hăng say làm việc, họ biết góp phần kiện toàn công trình tạo dựng, nâng đỡ cuộc sống của mình và những người thân thuộc, chăm chỉ cổ võ việc thăng tiến xã hội nhân loại, đồng thời luôn biết ngợi khen vinh quang danh Chúa. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô Chúa chúng con.
Đ. Amen.
7. Tùy nghi rảy nước thánh trên các dụng cụ lao động. Đang khi đó, ca đoàn hát một bài thích hợp.
8. Sau khi nghi thức lành kết thúc, chủ sự và mọi người tiến vào nhà thờ, ca đoàn hát ca nhập lễ, thánh lễ tiếp tục với Kinh Vinh Danh.
giaophanphucuong.org