THỜI KỲ CHUYỂN TIẾP (1862 – 1875)
A. DÂN DI TẢN TRỞ VỀ BÚNG
Ngày
05/06/1862 ký kết hòa ước Nhâm Tuất, trong đó có khoản qui định về tự
do tôn giáo, nhưng vua Tự Đức vẫn duy trì việc cấm đạo. Nhà sử học
Nguyễn Đình Đầu ghi: Năm 1859, Pháp đánh chiếm Gia Định. Sau khi kháng
chiến thất bại, Huế phải ký hiệp ước 1862 nhượng cho Pháp 3 tỉnh: Biên
Hòa, Gia Định, Định Tường (Mỹ Tho).
- Nhận
thấy tình hình yên ổn trở lại, giáo dân họ đạo Ghe Tám, trước di tản về
Sài Gòn, thì nay họ trở về quê cũ. Ngôi nhà thờ thứ hai đã bị hoang phế
từ lâu, không còn sử dụng được. Lần này trở về, họ đã chọn một chỗ định
cư và chỗ đẹp nhất để dựng một nhà thờ khác. Đây là NHÀ THỜ THỨ BA ở gần cầu Cây Trâm. Chính vào thời kỳ này mà tên họ đạo Ghe Tám được đổi thành HỌ ĐẠO BÚNG bởi vì nằm gần cái chợ cùng tên như vậy.
- Lúc
đầu giáo dân chưa có linh mục coi sóc, họ phải đi đến Thủ Dầu Một để
tham dự thánh lễ và lãnh các Bí Tích. Theo cha Martin cho biết, lúc này
ở Thủ Dầu Một có linh mục Robert đến giúp đỡ giáo dân ở đó.
Quyển ONZE
mois de sous préfecture en Basse Cochinchine của Mr Lucien de Grammont,
trang 22 viết : Le Très Réverend P. Robert, chef dela mission de
Thu-yen-mot. Les troubles de 1861 ont rendu souvent les fonctions
pénibles.
Trong báo cáo năm 1930 của GM Delignon có đề cập đến Thầy Phêrô Nguyễn Thi Đậu có
đến giúp giáo dân ở Búng thời gian nào không rõ. Thầy Phêrô Nguyễn Thi
Đậu sinh năm 1838 ở An Nhơn, học ở Tiểu Chủng Viện và Đại Chủng Viện ở
Péanang (Malaysia). Tàu chở Thầy đi đến Péanang bị cướp biển, thầy thoát
qua tàu khác, tàu này bị bão đánh tư bề. Nhưng nhờ ơn Chúa, Thầy đã
thoát nạn, đến Péanang. Khi về Sài Gòn, Thầy được sai giúp dạy giáo lý
cho Búng và Lái Thiêu…..
· Năm 1863, Thầy chịu chức cắt tóc do GM Lefèbvre (tên Việt là Ngãi)
· Ngày 08/05/1870, chịu chức linh mục do GM Miche ( Mịch ).
· Năm 1927, về hưu ở Cầu Kho.
· Ngày 29/05/1930 qua đời ở Chủng Viện Sài Gòn.
B. CHA LIZÉ:
Khi
tình hình họ đạo yên ổn, Đức Giám Mục Lefèbvre Ngãi đã sai cha Francois
Rémi Lizé đến giúp xứ Búng. Cha Lizé sinh ngày 08/06/1838, chịu chức
linh mục ngày 25/05/1861. Ngày 09/08/1861 Ngài lên đường từ Pháp sang
Việt Nam . Và khởi đầu mục vụ của Ngài là họ đạo Búng (1862). Tuy
nhiên, Ngài chỉ là linh mục ở tạm thời thôi.
Vào
năm 1863, cha Lizé được thay thế bởi cha Gioan Khiêm để giúp giáo dân
họ Búng. Khoảng chừng một năm thì đêm tối nọ, người không công giáo đến,
họ có ý giết linh mục và đốt phá. Cha Gioan Khiêm núp trong chiếu trốn
sau những cây cột. Những người phá phách vào nhà, lục soát khắp nơi,
dùng giáo đâm mọi chỗ. Vì không tìm ra cha, nên họ đã đốt nhà thờ và nhà
cha ở. Cha Gioan đã chạy thoát mà không bị đâm trúng cũng không bị đốt
cháy. Là linh mục trẻ mới thi hành mục vụ nên khi gặp biến cố này Ngài
bị căng thẳng, sức khỏe bị tổn hại rất nặng Ngài không thể thực hiện mục
vụ tại họ đạo được nữa. Ngài đã ra đi. Ngài qua đời năm 1869.
D. VẮNG LINH MỤC (1864 – 1875)
Họ
đạo Búng sau đó không có linh mục soi sóc. Nhà thờ thứ ba cũng không
còn. Giai đoạn này kéo dài khoảng 11 năm thì tình hình trở nên sáng sủa
và thời kỳ hình thành họ đạo rõ rệt bắt đầu.